Edegem kiest ontwerper vrijetijdscentrum

Ontwerp van Marc Koehler Architects  versterkt het centrum, is in perfecte harmonie
met kunstcentrum Huis Hellemans en is financieel realistisch.

Eind 2016 bouwt het gemeentebestuur Edegem een nieuw vrijetijdscentrum (VTC) op de hoek van de Strijdersstraat met de Terelststraat, naast Huis Hellemans. Via de procedure van de Open Oproep ging het gemeentebestuur op zoek naar een ontwerper voor het gebouw. Op 30 maart 2015 zet Edegem opnieuw een belangrijke stap richting uitvoering. De opdracht wordt toegewezen aan het team van Marc Koehler Architects uit Amsterdam die in samenwerking met Architecten Delobelle uit Gent en Delva Landscape Architects uit Amsterdam en Antwerpen het winnende ontwerp maakten. Het nieuwe volume en het glazen paviljoen zijn in perfecte harmonie met de 19e eeuwse tuin van kunstcentrum Huis Hellemans.

Maar liefst 108 ontwerpers reageerden op de Open Oproep, de aanbestedingsprocedure in samenwerking met de  Vlaamse Bouwmeester. Uit deze grote groep selecteerde het gemeentebestuur Edegem in nauw overleg met de Vlaamse Bouwmeester vier ontwerpers die op basis van het projectdossier een visie voor het vrijetijdscentrum mochten uitwerken. Een jury samengesteld uit het team van de Vlaams Bouwmeester en de gemeente koos uiteindelijk voor het ontwerp van Marc Koehler Architects, Architecten Delobelle en Delva Landscape Architects omwille van de verstandige inplanting van het gebouw en sterke dialoog tussen het nieuwe vrijetijdscentrum en het kunstcentrum Huis Hellemans met zijn mooie beeldentuin.

“Het ontwerp van het team van Marc Koehler Architects moet de Edegemse bibliotheek, die een wezenlijk onderdeel is van het nieuwe VTC, de 21^e eeuw binnenloodsen”, vertelt schepen voor cultuur Guy Van Sande. “De bibliotheek zal een ontmoetingsplaats worden ten midden van het centrum en we zullen onze unieke collectie eindelijk de ruimte kunnen geven die ze verdient. Meer nog, de doordachte plaatsing van de volumes en de keuze voor skeletbouw maakt de binneninrichting zo flexibel dat we meteen ook een bibliotheek voor de 22^e eeuw hebben.” 

“In ons ontwerp is veel aandacht besteed aan de historisch waardevolle Huis Hellemans, de bestaande tuin en de tuinmuur. We vatten het vrijetijdscentrum en Huis Hellemans op als twee sterke entiteiten die met elkaar in dialoog treden”, licht Marc Koehler toe. “De twee gebouwen omsluiten samen de beeldentuin die als het ware een culturele lus is. Het nieuwe VTC krijgt zo een interessante relatie tot de bestaande besloten tuin én zicht op het Huis Hellemans. Anderzijds maskeert het nieuwe volume ook het zicht vanuit Huis Hellemans op de sporthal.”

Kernversterkend én budgettair realistisch

“Dit ontwerp is absoluut kernversterkend voor Edegem”, vult burgemeester Koen Metsu aan. “Het glazen paviljoen en het voorliggende plein zorgen voor een open, ruime inkom langs de zijde van de Strijdersstraat. Bovendien is dit ontwerp ook financieel zeer realistisch. De ontwerp stelt voor om de bibliotheek te combineren met woningen, waardoor we het project gedeeltelijk terugverdienen. Het is evident dat woningen als deze pal in het centrum op wandelafstand van alle dienstverlening én met zicht op het groen van Huis Hellemans en Park-Centrum goed in de markt zullen liggen. En als surplus is de sociale controle op de nieuwe site gegarandeerd.” 

Het ontwerp van Marc Koehler Architects, Architecten Delobelle en Delva Landscape Architects is ook vanuit duurzaam oogpunt een interessante keuze. De ontwerper heeft een zeer grote aandacht voor de duurzame uitwerking van het gebouw en het landschap. Ondanks het beperkte budget heeft de ontwerper naar out of the box oplossingen gezocht, waardoor de realisatie van een echt duurzaam gebouw mogelijk realistisch wordt. 

Project samen met de Edegemnaars

De bouw van het vrijetijdscentrum is in alle aspecten een project samen met de Edegemnaars. In april 2014 dacht het gemeentebestuur in Hangar 27 samen met haar inwoners na over alle aspecten van het VTC. Welke dienstverlening of activiteiten moet het centrum zéker aanbieden en wat zijn leuke extra’s? Hoe moet de inrichting en de architectuur van het gebouw er uitzien? En hoe moet de architectuur zich verhouden tegenover de ruimere omgeving en tegenover het aanpalende Huis Hellemans? De resultaten werden verwerkt in de projectdefinitie voor de ontwerpers die zich inschreven voor de Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester. 

Eind februari 2015 organiseerde het bestuur een nieuwe open klankbordgroep waarin gediscussieerd werd over de vier voorliggende ontwerpen. De vragen, opmerkingen en bedenkingen werden in een nota aan de juryleden meegegeven als advies bij de gunning. 

“Deze manier om onze inwoners te laten participeren is juridisch uniek binnen het proces van de Open Oproep. Als allereerste gemeente zijn we erin geslaagd om op een juridisch correcte en sluitende manier participatie te organiseren en de effectieve keuze van ontwerp door een bredere groep van mensen te laten doen dan enkel een interne jury”, vertelt burgemeester Koen Metsu. “Ik mag zeggen dat de uitkomst van de klankbordgroep een cruciale rol heeft gespeeld in de uiteindelijk keuze van de ontwerper.” 

Ook Mario Deputter, projectleider bij de Vlaamse Bouwmeester is positief. “Een participatief traject combineren met de Open Oproepprocedure is een uitstekende manier van werken maar vraagt de nodige aandacht op  juridisch vlak omdat de Open Oproep binnen de wetgeving overheidsopdrachten valt en er allerlei valkuilen zijn op vlak van de geheimhoudingsplicht, auteursrechten, .... De ontwerpen openbaar maken vóórdat de gunning plaatsvindt, moet dus met enige omzichtigheid gebeuren zodat geen van de betrokken partijen in een rechtsonzekere situatie terechtkomt wat kan leiden tot betwistingen. Edegem koos er resoluut voor om inwoners, gemeenteraadsleden, buren van de toekomstige bibliotheek, adviesraden, pers, schepenen, burgemeester, administratie, … op één en hetzelfde moment een voorstelling te geven en samen in dialoog te gaan over de pro’s en contra’s van elk ontwerp. We zijn oprecht gecharmeerd door de openheid die  Edegem aan de dag legde in de procedure. Voor ons is dit een geslaagd experiment. In de toekomst willen we deze participatieve formule ook aan andere publieke opdrachtgevers aanbieden.”

Klaar voor de start

Nu de ontwerper gekozen is, kan het ontwerp verder worden verfijnd en ook de renovatie van Huis Hellemans verder geconcretiseerd. Na de procedure van vergunning en aanbesteding zullen de bouwwerken wellicht in het najaar van 2016 worden aangevat. 

Inwoners met interesse in de woningen binnen het project kunnen het formulier invullen op www.edegem.be/woningenvtc  

Meer informatie bij dit persbericht?

•             Guy Van Sande, schepen voor cultuur, guy.van.sande [at] edegem.be

•             Koen Metsu, burgemeester, koen.metsu [at] edegem.be ()